Deze week heeft de rechtbank van Arnhem een langverwachte uitspraak gedaan over het ontbreken van natuurvergunningen bij de luchthavens Rotterdam The Hague Airport en Eindhoven Airport.

Nu de rechter klip en klaar heeft vastgesteld dat er aantoonbare maatregelen genomen moeten worden om de uitstoot van het vliegverkeer te reduceren, heeft Schiphol snel twee boerderijen in Zuid-Holland opgekocht om de stikstofuitstoot te compenseren. De actie oogt volgens de Bewonersgroep tegen Vliegtuigoverlast (BTV) Rotterdam als een paniekreactie van de eigenaar van Rotterdam The Hague Airport. Er zijn namelijk vijftig veehouderijen nodig om te compenseren.

De luchthaven wil niet prijsgeven welke boerderijen zijn uitgekocht, maar geeft aan dat de bedrijven in afgeslankte vorm kunnen blijven functioneren. Hiermee heeft de luchthaven niet alle stikstofrechten verworven. Mogelijk is er sprake van effectief één boerderij waarvan de rechten kunnen worden ingezet voor al het vliegverkeer op Rotterdam.

Dat houdt in dat deze overname ver onder de maat blijft ten opzichte van de uitstoot die het vliegverkeer veroorzaakt. Het management van de vliegvelden lijkt uit te gaan van een veel te rooskleurige referentiesituatie. 

Vergelijking met Lelystad

In de discussie rond vliegveld Lelystad is een heldere berekening gemaakt dat voor 100.000 vliegbewegingen de stikstofrechten van 24.000 melkkoeien nodig zijn. Bij RTHA is er sprake van jaarlijks 16.530 vakantievluchten, dus zouden er vierduizend melkkoeien aan de voedselketen worden onttrokken om de vakantievluchten te faciliteren. De Rotterdamse luchthaven is van plan het aantal vluchten en passagiers te verdubbelen, dus doet Schiphol er goed aan om alle 4.000 melkkoeien aan de voedselketen te onttrekken. Het mag duidelijk zijn dat in Zuid-Holland niet één boerderij bestaat die over zo’n immens aantal koeien beschikt.

100.000 vliegbewegingen staat gelijk aan 24.000 melkkoeien (13kg NH3 -> 33kg NOx) of 73.000 jongvee (4,4Kg NH3 —> 11 kg NOx) 

Vijftig boerenbedrijven

De berekeningen voor Lelystad liegen er niet om. De website van SATL schrijft: ‘Dus om 'stikstofruimte' te kopen voor 100.000 vliegbewegingen, totaal 800 ton NOx, moet je om te salderen 24.000/0,7= 32.286 melkkoeien verminderen. Dat zijn ongeveer 300 boerenbedrijven die moeten worden uitgekocht’. Omgerekend naar Rotterdam komt dat neer op vijftig veehouderijen.

Schiphol krijgt naar verwachting nóg een veroordeling aan de broek als dit de enige actie is die zij aanvoert. Twee boerderijen gedeeltelijk opkopen is ver onder de maat. Een oplossing die wél werkt is minder vliegen.

Zakelijk impact

In diverse media-uitingen wordt gemeld dat terugdringen van het aantal vluchten een enorme impact heeft op het bedrijfsleven. Dit is een onjuiste stelling. In de jaarcijfers van RTHA wordt gemeld dat er slechts 5% zakenvluchten plaatsvinden (bron: jaarverslag 2023 RTHA). Het rendement van de luchthaven kan gehandhaafd blijven door gemiste inkomsten te verrekenen in hogere luchthaventarieven op de resterende vluchten.

Alternatief

De website van  van Satl-Lelystad gaat verder en heeft becijferd wat je méér kunt doen wanneer de 100.000 vliegbewegingen komen te vervallen. 100.000 vliegbewegingen is bijvoorbeeld nodig om 270.000 huizen te bouwen (3 kg NOx). Bij 16.500 vakantievluchten via Vliegveld Rotterdam gaat het om 45.000 huizen. Er zijn al jaren plannen om op het Rotterdamse vliegveld woningen te bouwen. Er liggen twee plannen: Rotterdam Central Park van de BTV en Zestien-Hoven vanuit de gemeenteraad van Rotterdam.  Het aantal huizen dat hier is voorzien ligt rond de 10.000 stuks. Daarmee blijft er bovendien voldoende stikstofruimte over voor huizenbouw elders.

De BTV-Rotterdam heeft het antwoord op dit vraagstuk al geruime tijd beschikbaar gesteld en heet rotterdamcentralpark.nl